ارزیابی کارایی حشره‌کش‌های مختلف در کاهش خسارت کرم قوزه‌خوار گلرنگ، Helicoverpa armigera

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش بخش تحقیقات گیاهپزشکی مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز، ایران

2 بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران.

چکیده

کرم قوزه­خوار گلرنگ، Helicoverpa armigera Hub.، از مهم­ترین آفات گلرنگ، Carthamus tinctorius L.، در ایران است که لاروهای آن با تغذیه از برگ و قوزه گلرنگ هر ساله سبب خسارت اقتصادی به این محصول می­شود. به منظور مقایسه کارایی حشره­کش­های رایج با حشره­کش­های جدید برای کنترل کرم قوزه­خوار گلرنگ، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 7 تیمار و 3 تکرار در شهرستان­های آباده، زرقان و سپیدان استان فارس در سال 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل 6 حشره­کش ایندوکساکارب (EC 15%)، Bt شرکت فن­آوری زیستی مهر­آسیا (EC 3.6%)، پروفنفوس (EC 40%)، تیودیکارب (DF 80%)، کلرفلوآزورون (EC 5%)، لوفنورون (EC 5%) و یک تیمار شاهد بدون سمپاشی بودند. عملیات سمپاشی زمانی انجام شد که اکثر تخم­ها تفریخ و لاروهای جوان شروع به تغذیه کرده بودند. نمونه­برداری­ها یک روز قبل و 3، 7 و 14 روز بعد از اعمال تیمارها با شمارش تعداد لارو زنده آفت انجام شد. نمونه­برداری از 10 بوته چهار خط میانی هر کرت به طور تصادفی انجام، و تعداد لاروهای زنده روی این بوته­ها شمارش شدند. درصد تاثیر حشره­کش­ها با استفاده از فرمول هندرسون – تیلتون محاسبه و تجزیه واریانس داده­ها، با استفاده از نرم افزارSAS 9.1 انجام شد. میانگین درصد تاثیر آفت­کش­های مورد بررسی در شهرستان­های آباده، زرقان و سپیدان نشان داد که پروفنفوس، به ترتیب با میانگین درصد کارایی 87/87، 52/72، 97/57 و تیودیکارب با میانگین کارایی 16/86، 33/75 و 63/55 درصد در رده نخست قرار داشت. ترکیب Bt(23/82، 93/59، 70/33 درصد) ایندوکساکارب (20/73، 10/51، 90/38 درصد)، کلرفلوآزورون (50/73، 26/43، 60/32 درصد) و لوفنورون (40/66، 10/33، 66/29 درصد) به ترتیب در گروه­های بعدی قرار گرفتند. بنابراین حشره­کش­های پروفنفوس و تیودیکارب بیشترین تاثیر را روی کرم قوزه­خوار گلرنگ داشتند و در نتیجه هر دو آن­ها برای کنترل قوزه­خوار گلرنگ توصیه می­شود.

کلیدواژه‌ها