ضدعفونی بذر گندم به منظور کنترل شته ناقل ویروس کوتولگی زرد جو

نویسندگان

1 دانشیار، مؤسسۀ تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 مربی، بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایران

10.22092/jppps.2025.133280

چکیده

ویروس کوتولگی زرد جو از جمله مهمترین ویروس­های غلات به ویژه گندم در ایران است که به وسیله شته برگ برنج Rhopalosiphum padi (L.)  منتقل می‌شود. در این تحقیق تاثیر آفت­کش‌های ضدعفونی کننده بذر روی کنترل شته­ های ناقل بیماری در گندم در شرایط گلخانه بررسی شد. در این آزمایش‌ها دوز مؤثر و مناسب آفت­کش‌های ضدعفونی کننده بذر گندم شامل ایمیداکلوپراید (گاچو) و تیامتوکسام (کروزر) به میزان یک در هزار (یک گرم آفت­کش در یک کیلوگرم بذر) تعیین گردیده و سپس میزان ماندگاری آفت­کش‌ها، قبل و بعد از کاشت و تأثیر آن بر جمعیت شته برگ برنج  بررسی شده‌ است. در مورد مدت زمان ماندگاری آفت‌کش‌های گاچو و کروزر پس از کاشت مشخص شد که میزان تاثیر هر دو آفت­کش به صورت تیمار بذر، با گذشت زمان از هفته پنجم پس از کاشت، کاهش یافته و در نتیجه میانگین شته ­های زنده افزایش می ­یابد. بدین معنی که تأثیر این آفت­کش‌ها با افزایش رشد رویشی گیاه و کاهش غلظت آفت­کش‌ها در گیاه، کاهش می ­یابد. اما در رابطه با بررسی مدت زمان ماندگاری آفت­کش‌های ایمیداکلوپراید و تیامتوکسام قبل از کاشت، هیچ اختلاف معنی ­داری بین تأثیر این آفت­کش‌ها در زمان­های متفاوت ضدعفونی تا 7 ماه قبل از کشت در کنترل شته مزبور ­وجود نداشت. بنابراین استفاده از این آفت­کش‌ها با دوز یک در هزار می‌تواند به مدت حدود چهار هفته گیاهچه را از تغذیه حشره ناقل و همین­طور انتقال ویروس محافظت کند. در ضمن اگر بذور تا هفت ماه قبل از کشت نیز به آفت­کش آغشته شود، اثر حفاظتی را خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها